Si Tsinpini hakimiyyətə gətirən klan – Ordu şahzadələri
Çin Kommunist Partiyasının (ÇKP) baş katibi və Mərkəzi Hərbi Komissiyanın (CMC) sədri vəzifələrinə gəlməsindən cəmi üç ay sonra Si Cinpin partiyanın yuxarı eşelonlarında öz nüfuzunu gücləndirməkdə xeyli işlər gördü. Si bəzən “Şahzadələr Fraksiyasının” lideri adlandırılsa da, xüsusən 1950-ci illərdə və sonra doğulan yüksək ordu kadrlarının övladları güclü əlaqəsi var. 1979-cu ildə Tsinxua Universitetini bitirdikdən sonra Si üç il o vaxtkı müdafiə naziri Qenq Byaonun şəxsi katibi vəzifəsində çalışıb. O, bu işini atası, partiyanın ağsaqqalı Si Zhongsun (1913-2002) tövsiyəsi ilə əldə etdi. Çin ordusunun qalası olan Fujian və Zhejiang əyalətlərində Si yüksək rütbəli kadr kimi uzun karyerası boyunca şahzadə generalların elit korpusu ilə yaxşı əlaqələr saxladı. Məsələn, Hərbi Hava Qüvvələrinin komandanı general Ma Syaotian ordunun Siyasi Akademiyasının keçmiş yüksək rütbəli kadrı, baş polkovnik Ma Zaiyaonun oğludur. Hərbi Dəniz Qüvvələrinin komandanı admiral Vu Şenqli Zhejiang əyalətinin keçmiş vitse-qubernatoru Vu Sianın oğludur. Bununla belə, Si-yə ən yaxın olan Hərbi Komitə daxilindəki knyaz generalı, şübhəsiz ki, Baş Silah Departamentinin direktoru General Zhang Yousia-dır. Zhang, 1949-cu ilə qədər Çinin şimal-qərb bölgəsində Si Zhongsun ilə birlikdə xidmət etmiş keçmiş Baş Logistika Departamentinin (GLD) komandiri general Zhang Zongsunun oğludur….
Partiyanın 18-ci qurultayı ərəfəsində vəzifəsi yüksələ bilməyən bir neçə knyaz generalı da Si-nin xarici və hərbi məsələlər üzrə müşaviri oldu. Onların arasında ən çox Çinin ilk dövlət prezidenti Liu Şaoqinin oğlu Baş Logistika Departamentinin Siyasi Komissarı Liu Yuandır. General Liu geosiyasi məsələlər, o cümlədən Vaşinqtonun iddia edilən “anti-Çin saxlama siyasəti” ilə necə mübarizə aparacağı ilə bağlı bir çox nəşr yazıları yazan nəzəriyyəçidir. Si-nin qeyri-rəsmi hərbi strateqlər şəbəkəsinin digər üzvlərinə Milli Müdafiə Universitetinin Siyasi Komissarı olan general Liu Yazhou və Ordunun beynəlxalq strategiya üzrə analitik mərkəzinin baş elmi işçisi Chen Zhiya daxildir. Si həmçinin Zhejiang və Fujianı əhatə edən Nankin Hərbi Bölgəsində vaxt keçirmiş generallarla yaxşı münasibətdədir. Si-nin siyasi-hüquqi aparatı ələ keçirməsi, keçən ayın sonunda Pekində yerləşən Xalq Silahlı Polisi (PAP) bölməsində yüksək profilli yoxlama zamanı dolayı yolla üzə çıxdı. Si qeyd etdi ki, PAP “partiyanın mütləq rəhbərliyi altında olan silahlı qüvvə” olaraq qalmalıdır…..
Si-nin güc bazası və dəstək şəbəkəsinin tərkibinin Çinin siyasətinə hansı şəkildə təsir göstərə biləcəyini söyləmək yəqin ki, tezdir. Yaxın çevrəsində hərbi xadimlərin üstünlüyü, ölkənin Yaponiya və ABŞ ilə getdikcə gərginləşən qarşıdurması ilə birləşərək, baş komandanı daha qeyri-ciddi xarici və hərbi siyasət yürütməyə sövq edə bilər. Onun müşavirlər korpusu arasında nisbətən liberal köməkçilərin olmaması Si-nin siyasi liberallaşmaya nə dərəcədə təkan verə biləcəyinə təsir göstərə bilər. Dekabrda Quandun əyalətinə səfəri zamanı Si qeyd etdi ki, o, sosialist yola güvənən, həmçinin partiyanın nəzəriyyə və sistemlərinə güvənən” “yüksək kalibrli” kadrlar axtarır…
Pərviz Əliyev, çinşünas
