İran və Pakistan liderləri diplomatik fikir ayrılıqlarını həll etmək məqsədi daşıyan görüşdə ticarəti artırmağa söz veriblər

İran və Pakistan liderləri diplomatik fikir ayrılıqlarını aradan qaldırmaq məqsədi ilə bazar ertəsi keçirilən görüşdə iqtisadi və təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlığı gücləndirmək barədə razılığa gəliblər.

Yanvar ayında hər iki tərəf təhlükəsizlik qüvvələrinə hücum etməkdə ittiham olunan yaraqlıları hədəf alaraq digər ölkəyə zərbələr endirəndə qonşular arasında münasibətlər gərginləşib.

İran prezidenti İbrahim Rəisi üç günlük səfəri çərçivəsində Pakistanın baş naziri Şehbaz Şərif və digər rəsmi şəxslərlə görüşüb. Rəsmilər təhlükəsizliyi təmin etmək üçün yüzlərlə əlavə polis və hərbiləşdirilmiş qoşun yeridib.

Pakistanda son aylarda yaraqlıların zorakılıqları artıb, bunu əsasən Pakistan Talibanı və Pakistan və qonşu İranda təhlükəsizlik qüvvələrinə hücum edən üsyançılar günahlandırıb.

Bəyanatda bildirilir ki, iki ölkə liderləri bir sıra ikitərəfli məsələləri müzakirə ediblər və terrorizmlə mübarizədə əməkdaşlıq edəcəklərinə söz veriblər. Onlar bir daha İsrailin Qəzzada HƏMAS-a qarşı müharibəsini pisləyiblər.

Şərif İranın “Fələstin məsələsində qəti mövqeyini” təqdir edib və bildirib ki, “Pakistan da fələstinlilərin tərəfindədir”.

Raisi bildirib ki, İsrailin Qəzzada törətdiyi qətllər ABŞ və digər Qərb ölkələrinin dəstəyi ilə həyata keçirilir. O, beynəlxalq təşkilatları, o cümlədən BMT-ni tənqid edərək deyib: “Onlar insan haqlarını dəstəklədiklərini deyirlər, lakin onların səmərəsiz olduğunu sübut ediblər”.

Səfər İranın İsrailə misli görünməmiş birbaşa hücumlarından və İsrailin açıq-aşkar cavabından sonra baş tutub. Pakistan Fələstin dövlətçiliyi məsələsinə görə İsraillə diplomatik əlaqələri olmayan ölkələr sırasındadır.

Rəisi həmçinin Pakistanla ikitərəfli ticarəti artıracağına söz verib və bunu “qəbuledilməz dərəcədə cüzi” adlandırıb və daha çox sərhəd bazarlarının yaradılmasını istəyib. Pakistan və İran keçən il Pakistanın cənub-qərbindəki Bəlucistan əyalətində ilk belə transsərhəd bazarı açıb və 2012-ci ildə bağlanmış müqaviləyə əsasən daha beş bazar açmağa söz verib.

Şərifin ofisindən verilən məlumata görə, iki ölkə liderləri səkkiz əməkdaşlıq sazişi imzalayıblar.

Rəsmilər bildirib ki, tərəflər 2014-cü ildən icrası dayandırılan çoxmilyardlıq qaz kəməri layihəsini də müzakirə ediblər. Vaşinqtonun nüvə proqramına görə Tehrana qarşı tətbiq etdiyi sanksiyaların pozulması kimi qarşı çıxdığı layihə 2013-cü ildə İran təbii qazını enerji çatışmazlığı yaşayan Pakistana çatdırmaq üçün başlayıb.

İran bəyan edir ki, o, artıq 2 milyard dollara başa gələn boru kəmərinin öz sərhədində inşasını başa çatdırıb. Pakistan 2014-cü ilin sonuna qədər öz ərazisində tikintini başa çatdırmalı idi, lakin işlər dayandı və bu, ölkələr arasında gərginliyə səbəb oldu.

İran prezidenti daha sonra 2013-cü ildə İrana səfərindən sonra boru kəməri layihəsinin işə salınmasına kömək edən pakistanlı həmkarı Asif Əli Zərdari ilə görüşüb.

Pakistan ordusunun komandanı general C. Asim Munir bazar ertəsi axşam İran prezidenti ilə görüşüb. Onun sözlərinə görə, onların müzakirələri “qarşılıqlı maraq doğuran məsələlər, xüsusilə regional sülh, sabitlik və sərhəd təhlükəsizliyi” üzərində cəmlənib.

Bəyanatda Munir Pakistan-İran sərhədini “sülh və dostluq sərhədi” adlandırıb, lakin “terrorçuların çoxdankı qardaşlıq münasibətlərinə xələl gətirməməsi üçün” sərhəd boyunca daha yaxşı koordinasiyaya ehtiyac olduğunu vurğulayıb.

Rəisi bildirib ki, İran və Pakistan hərbçilər arasında əməkdaşlığı gücləndirməklə “hər iki ölkə və region üçün sülh və sabitliyə nail ola bilər”.

Rəisi Pakistanın xarici işlər naziri İshaq Dar ilə də görüşüb. Onlar regional və qlobal hadisələri müzakirə etdilər və “regional problemlərin həlli üçün sülhə və konstruktiv dialoqa sadiqliklərini bir daha təsdiq etdilər”.

Rəisini xanımı və yüksək səviyyəli nümayəndə heyəti müşayiət edir. O, Pakistanın ən böyük şəhəri olan Kəraçiyə və Lahora səfər etməyi və burada ölkənin yeni seçilmiş ilk qadın baş naziri Məryəm Nəvaz Şəriflə görüşməyi planlaşdırır.(Turan)