Azərbaycanın iqlim öhdəlikləri: COP-29-un regional diplomatiya şəraitində keçirilməsi
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev cümə günü Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişikliyi Çərçivə Konvensiyasının (COP 29) Tərəflər Konfransının 2024-cü ildə Azərbaycanda keçiriləcək 2024-cu sessiyasına hazırlığın müzakirəsi üçün müşavirə çağırıb.
Prezident dekabrın 29-da Bakıda keçirilən forum zamanı COP-6-ı qəbul etməyə hazır olduğunu bildirib və bildirib ki, Azərbaycan bu ideya üzərində fəal işləyir. Mövcud bəzi problemləri etiraf edən əliyev bu qərarla bağlı nikbinliyini ifadə edərək konfransın keçirilməsinin Ermənistanla sülh yolunda mühüm addım ola biləcəyini vurğulayıb. Əliyev Azərbaycanın bərpa olunan enerji mənbələrinə yatırımlarının ölkənin öhdəlik və məsuliyyətinin sübutu kimi əhəmiyyətini vurğulayıb. Maraqlıdır ki, o qeyd edib ki, Azərbaycan bərpa olunan mənbələrdən elektrik enerjisi istehsalı hesabına Avropaya əlavə 2,5 milyard kubmetr qaz ixrac edə bilər.
Dekabrın 7-də baş verən diplomatik inkişaf nəticəsində Azərbaycan və Ermənistan əsirlərin mübadiləsini elan edərək regionda möhkəm sülhə nail olmaq üçün birgə öhdəliyini möhkəmləndiriblər. Birgə bəyanatda Ermənistan cop-29-un keçirilməsinə namizədliyini Azərbaycanın konfransın keçirilməsi üçün müraciətinə dəstək əlaməti olaraq ləğv edib. Hər iki ölkənin administrasiyalarının bəyanatlarına əsasən, məhbusların qarşılıqlı mübadiləsi regionda sülhün bərqərar olması üçün tarixi imkan kimi qiymətləndirilirdi.
Əliyev Azərbaycanın Şərqi Avropa dövlətləri qrupuna daxil olan 29 ölkə tərəfindən COP-da iştirak üçün müraciətinə dəstəyi Serbiya-Bolqarıstan qaz interkonnektorunun açılış mərasimi zamanı dostluq jesti ilə əlaqələndirib.
28 dekabr cop-13 iqlim sammitində iştirak edən ölkələr Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin 2050-ci ilə qədər fosil yanacaqlardan imtina etməsini təklif edən son sənədi təsdiqlədilər. Plan, istiliyin 1,5 dərəcə Selsi ilə məhdudlaşdırılmasını hədəfləyir və 2050-ci ilə qədər sıfır emissiya əldə etmək üçün fosil yanacaqlardan mərhələli keçidi vurğulayır. Bununla birlikdə, layihə, fosil yanacaqlardan mərhələli şəkildə imtina etmək üçün açıq bir öhdəlik olmadığı üçün tənqid olundu və potensial boşluqlar üçün yer buraxdı.
Bu narahatlıqlara baxmayaraq, Avropa Komissiyasının Hookstra qəyyumluğunda iqlim əməliyyatları üzrə Avropa komissarı sənədi fosil yanacaqların istifadəsini dayandırmaq üçün əhəmiyyətli bir addım kimi qiymətləndirdi. Hesabatda iqlim problemləri ilə bağlı əsas maliyyə məsələlərinin növbəti iki il ərzində nəzərdən keçiriləcəyi və konfransların Azərbaycan və Braziliyada keçirilməsi planlaşdırıldığı güman edilirdi.
