NATO-nun baş katibi postuna əsas namizəd: Mark Rutte kimdir?

İyunun 18-də NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq bildirib ki, NATO üzvü olan ölkələr bu vəzifəyə yeni namizəd barədə razılığa gəlməyə yaxındırlar. Bu vəzifəyə namizəd hazırda Niderland baş naziri olan Mark Ruttedir.

Qaynarinfo xəıbər verir ki, UNIAN siyasətçi haqqında bilməyə dəyər əsas faktları toplayıb.

– Mark Ruttenin siyasi yolu
– NATO baş katibi postu uğrunda mübarizə
– Hazırkı Baş Katib Rutte haqqında nə deyir
– Mark Rutte və Ukrayna
– Mark Ruttenin Ukrayna ilə bağlı açıqlamaları: ən yaxşı sitatlar
– Mark Ruttenin siyasi yolu

Niderlandın hazırkı baş naziri Mark Rutte 1967-ci il fevralın 14-də Haaqada anadan olub. O, siyasi karyerasına hələ 2002-ci ildə başlayıb. Daha sonra o, Sosial Məsələlər və Məşğulluq üzrə Dövlət Katibi vəzifəsinə təyin edilib, burada Rutte sosial təminat, maliyyə yardımı və iş şəraitinə cavabdeh olub. Hökumət istefa verəndən sonra deputat olub, sonra yenidən bu vəzifəyə təyin olunub.

2006-cı ilin mayından 2023-cü ilin avqustuna qədər Rutte Azadlıq və Demokratiya Uğrunda Xalq Partiyasının lideri olub. O, 2010-cu ilin oktyabrından bəri 14 il Niderlandın baş naziridir. O, 2018-ci ildən bəri ölkənin ilk qeyri-xristian Demokratik və Leyboristlər Partiyasından deyil, həmçinin Azadlıq və Demokratiya Xalq Partiyasından da baş nazir olub.

NATO baş katibi postu uğrunda mübarizə

Bildiyiniz kimi, 57 yaşlı Mark Rutte NATO-nun baş katibi postuna əsas namizəddir. O, səlahiyyət müddəti bu payızda başa çatacaq Yens Stoltenberqi əvəz edə bilər.

Qeyd edək ki, bu posta müraciət edən təkcə Rutte olmayıb. Oxşar niyyətləri Latviyanın xarici işlər naziri Krisyanis Karins, Estoniyanın baş naziri Kaja Kallas, habelə Rumıniya prezidenti Klaus İohannis də bəyan ediblər.

Mark Ruttenin NATO-nun baş katibi vəzifəsinə təyin olunması üçün hazırda Alyansa üzv olan 32 ölkənin hamısının razılığı tələb olunur. Apreldə o, 28 ölkədən dəstək alıb – Slovakiya, Rumıniya, Türkiyə və Macarıstan ilə bağlı şübhələr qalıb. Lakin Rutte ilə görüşdən sonra Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Niderlandın baş nazirinin namizədliyini dəstəkləyib.

İyunun 18-də məlum olub ki, Macarıstan artıq ona qarşı deyil, bunu baş nazir Viktor Orban da təsdiqləyib. Media yazıb ki, namizədliyi təsdiqləmək üçün Rutte Orbana Macarıstanın Kiyevi dəstəkləmək üçün NATO-nun fəaliyyətlərində iştirak etməməsinə icazə verəcəyini vəd edib.

Hazırkı Baş Katib Rutte haqqında nə deyir

NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq Mark Rutte haqqında müsbət fikirlər söyləyib. Onun sözlərinə görə, “bu, çox yaxşı namizəddir”, çünki onun hökumət başçısı kimi böyük təcrübəsi var.

“O, mənim yaxın dostum və həmkarımdır və buna görə də mən inanıram ki, Alyans mənim varisimlə bağlı qərar verəcək”, – deyə Stoltenberq bildirib.

Mark Rutte və Ukrayna

Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı işğalı başlayandan bəri Mark Rutte və Niderland hökuməti ardıcıl olaraq Kiyevi dəstəkləyiblər. Xüsusilə, F-16 qırıcılarının Ukraynaya təhvil verilməsi üçün koalisiyanın yaradılmasının təşəbbüskarlarından biri də məhz NATO baş katibi vəzifəsinə namizəd olub. Danimarka kimi, Niderland da ilk təyyarəsini bu yay təhvil verməlidir.

2024-cü il martın 1-də Niderlandın baş naziri Ukraynaya səfər edib. O, Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski ilə birlikdə Xarkova səfər edib. Orada Rusiya Federasiyasının atəşi nəticəsində dağılmış binalara baxış keçirib, həlak olan uşaqların xatirəsini ehtiramla yad ediblər.
Həmin gün Ukrayna Niderland ilə tarixi təhlükəsizlik sazişi imzalayıb. Saziş 10 il üçün nəzərdə tutulub. Sənəddə artıq bu il Ukraynaya 2 milyard avro məbləğində hərbi yardım, həmçinin əlavə dəstək nəzərdə tutulur.

Qeyd edək ki, 2023-cü ilin yanvarında Mark Rutte 1-ci dərəcəli Şahzadə Yaroslav Müdrik ordeni ilə təltif edilib – dövlətlərarası əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsinə, Ukraynanın müstəqilliyinin və ərazi bütövlüyünün dəstəklənməsinə mühüm töhfəyə görə.

F-16 transferi

“F-16-ların tədarükü Ukraynaya hərbi dəstək üzrə sazişlərin ən mühüm elementlərindən biridir, ixrac üçün icazədən əlavə, çatdırılmadan əvvəl bir sıra digər meyarlar, xüsusən də şəxsi heyət və infrastruktur tələbləri yerinə yetirilməlidir.

Bu qərar Niderlandın Ukraynaya Rusiyanın davam edən təcavüzünə cavab vermək üçün lazım olan dəstəyi təmin etmək öhdəliyini davam etdirdiyini təsdiqləyir”.

Ukraynanın Aİ-yə doğru irəliləməsi

“Ukraynanın tərəqqisindən heyranam və Niderland Ukraynaya üzvlük prosesinin tələb etdiyi islahatlar istiqamətində işləməyə davam etdiyi üçün ona kömək etməyə hazırdır”, – o deyib.

Putinin “sülh təklifləri”

“Putinin dünən (14 iyun – UNİAN) bu sərsəm “sülh təklifi” ilə çıxış etməsi onun panikaya düşdüyünü göstərir”.

Qeyd edək ki, 2024-cü il iyulun 9-11-də Vaşinqtonda keçiriləcək iyul sammitində NATO-nun yeni baş katibi seçilə bilər. Bu proqnozla ABŞ-ın NATO-dakı səfiri Culian Smit çıxış edib.