İran xəbərdarlıq edir: “İsrailin qırmızı xətləri keçməsi ‘qəti cavabla’ qarşılanacaq”

İran Prezidenti Məsud Pezeşkian cümə axşamı günü verdiyi bəyanatında, İsrailin istənilən hərbi əməliyyatına və ya İranın müəyyənləşdirdiyi "qırmızı xətləri"nin pozulmasına qarşı güclü bir cavab veriləcəyini bildirdi. Bu açıqlama, İranın İsraili hədəf alan son raket zərbələri dalğasından sonra artan gərginlik fonunda verilib.

"İstənilən hərbi hücum, terror aktı və ya qırmızı xətlərimizin pozulması silahlı qüvvələrimiz tərəfindən qəti cavabla qarşılanacaq," - deyə Pezeşkian Dohada keçirilən Asiya Əməkdaşlıq Dialoqu sammitindəki çıxışında bildirib. Bu şərhlər, iki regional rəqib arasında genişmiqyaslı münaqişənin mümkünlüyü ilə bağlı narahatlıqları artırır.

İsrailə qarşı həyata keçirilən raket hücumları çərçivəsində 181 raket buraxılıb ki, bu da İranın İsrailə qarşı indiyədək həyata keçirdiyi ən böyük ballistik silah hücumudur. Hücumun miqyasına baxmayaraq, raketlərin əksəriyyəti İsrailin qabaqcıl raket əleyhinə müdafiə sistemləri, o cümlədən Dəmir Günbəz (Iron Dome) və Davidin Sapandının (David’s Sling) yardımı ilə zərərsizləşdirilib.

İsrail Baş naziri Binyamin Netanyahu çərşənbə günü fövqəladə təhlükəsizlik görüşü keçirərək, son hücumların regional müharibənin başlanğıcı ola biləcəyindən narahat olduğunu ifadə edib. Televiziya çıxışında Netanyahu, İsrailin vətəndaşlarını qorumaq əzmini bir daha vurğulayıb və İranın hərəkətlərini "təhlükəli bir gərginlik" olaraq qiymətləndirib.

"İsrail xalqına yönələn hər hansı təcavüz aktını qəbul etməyəcək və suverenliyini qorumaq üçün lazım olan bütün tədbirləri görəcək," - deyə Netanyahu qeyd edib. O əlavə edib ki, İsrail Müdafiə Qüvvələri (IDF) istənilən təxribatlara cavab vermək üçün tamamilə səfərbər olunub.

Son raket hücumları milyonlarla israillinin sığınacaqlara sığınmasına səbəb olub, Tel-Əviv və Qüds də daxil olmaqla böyük şəhərlərdə siqnallar çalınıb. Hücumun fiziki ziyanı minimal olsa da, psixoloji təsiri dərin olub, sakinlər qarşıdan gələn toqquşmalara hazırlaşır.

Münaqişə beynəlxalq aktyorların da diqqətini çəkib. Qətər Əmiri Şeyx Təmim bin Həməd Al-Tani İsrailin raket hücumlarına cavabını pisləyib. Dohada keçirilən sammit zamanı Al-Tani vəziyyəti "kollektiv soyqırım" kimi dəyərləndirib və beynəlxalq ictimaiyyəti müdaxiləyə çağırıb.

“Baş verənlər aydındır ki, Qəzza Zolağını insan yaşayışı üçün yararsız hala gətirmək və əhalinin köçürülməsi üçün zəmin hazırlamaq məqsədi daşıyır,” - deyə Əmir bildirib.

ABŞ hər iki tərəfi təmkinli olmağa çağırıb. Çərşənbə günü jurnalistlərə açıqlama verən ABŞ Prezidenti Co Bayden, İsrailin özünü müdafiə etmək hüququna malik olduğunu, lakin İranın raket hücumlarına cavab verərkən ehtiyatlı olmasını tövsiyə edib.

“Biz israillilərlə növbəti addımları müzakirə edəcəyik, lakin G7 ölkələrinin hamısı hesab edir ki, cavab mütənasib olmalıdır,” - deyə Bayden bildirib. O, İsrailin uzun müddətdir təhdid etdiyi kimi İranın nüvə obyektlərinə zərbə endirməsini dəstəkləyib-dəstəkləməyəcəyinə dair sualı cavablandırarkən, “Cavab birmənalı olaraq xeyrdir,” - deyə qeyd edib.

İsrail Müdafiə Qüvvələri (IDF) Livan və Suriya ilə olan şimal sərhədləri boyunca hava və yerüstü patrulları gücləndirib. Bu, İranın dəstəklədiyi Hizbullahın münaqişəyə yeni bir cəbhə açacağı ilə bağlı qorxuların artdığı bir vaxtda baş verir. Çərşənbə axşamı günü Livanın cənubunda Hizbullah döyüşçüləri ilə toqquşma nəticəsində səkkiz israilli əsgər həlak olub ki, bu da davam edən qarşıdurmalarda ən yüksək hərbi itki sayılır.

İsrail diplomatik səylərin davam etdiyi bir vaxtda yüksək səviyyədə hazırlıq vəziyyətini qoruyub saxlayır. Bununla belə, analitiklər, hər iki tərəfin təhrik olunarsa, daha genişmiqyaslı hərbi əməliyyatlara hazır olduqlarını bildirdikləri üçün yanlış hesablamaların təhlükəsinin yüksək olduğunu xəbərdar edirlər.

Turan